Oğuzhan Çördük | Muslim Port Haber Merkezi
Nourin Mohamed Siddig'in Kur'an-ı Kerim okurken kendine has olan eşsiz sesi, onu Müslüman dünyasının en popüler okuyucularından biri haline getirdi.
Dünyanın her yerinden insanın ilgisini çeken ince üslubu ve kendine özgü okuma şekli ilk başta duygulu ve hüzünlü olarak tanımlandı.
Kasım ayında Sudan'da geçirdiği trafik kazasında henüz 38 yaşındayken hayatını kaybetmesi üzerine de Pakistan'dan ABD'ye kadar bir çok ülkede yas tutuldu.
Teksaslı İmam Ömer Süleyman, "Dünya, şu zamanın en güzel seslerinden birini kaybetti" diye tweet attı.
Sudan ve Amerika'da dinler üzerine eğitimci olan Hind Makki, tarif edilmesi zor bir niteliğe sahip olduğunu söyledi.
"İnsanların, tam olarak ne olduğunu söyleyememelerine ve beğenmelerine rağmen işaret ettiklerinde bir Afrika özgünlüğü var" dedi.
O kadar ki ses tonunda bir Afrika sedası yankılandığı bile çokca dillendirilmişti. Zira Modern Blues yani Afrika kökenlerinin yanında çok yüklü bir etkileşime uğramış ve pek çok müzikten kalıntılar barındırır hale gelmiş olan tonla karşılaştırılması bile hayli yapılmıştı.
Ayrıca Blues müziğiyle yapılan karşılaştırma da bir tesadüf değildi.
Tarihçi Sylviane Diouf'a göre; "Köleleştirilmiş Batı Afrikalı Müslümanların Sudan ve Somali'ye kadar Sahel bölgesindeki Müslümanlarınkine benzeyen ilahiler, dualar ve yöresel okumaları, Güney'in ise kendine özgü Afro-Amerikan müziğinin yaratılmasına da katkıda bulunmuş olabilir. Okuma şekli adeta bir çığlığa ve sonunda Blues'a dönüştü."
İslami geleneğe göre, İslam'ın kutsal kitabı olan Kuran-ı Kerim genellikle "Kur'an'ı seslerinizle süsleyiniz" diyen Hz. Muhammed (sav) tarafından teşvik edilmesiyle farklı makamlarda okunmasını da beraberinde getirmiştir.
Farklı Yerler, Farklı Yaklaşımlar
İslam beldelerinde özellikle Ramazan ayı içerisinde, akşam namazları ile teravih namazlarında çok sayıda kişinin bir araya gelmesi özellikle takdir edilmektedir. Bunun yanı sıra yine Cuma namazlarında... Bu durumlarda da en çok odak kesilen nokta ise kulağa gelen ses oluyor.
Bir de son yıllarda artışa geöen uluslararası okuma yarışmaları var.
Bununla birlikte, Kuran'ı okumak şeklinden birçok yaklaşım olduğu gerçeği de zaman zaman gözden kaçmaktadır.
Bu durum, Müslüman dünyasındaki coğrafya, kültür ve tarihi deneyimlere göre ton ve ifade açısından farklılık gösterebilir.
Siddig ise ses tonuyla, geleneksel Afrika tarzına daha fazla dikkat çekti. 1990'ların ortalarında, başkent Hartum'un batısındaki al-Farajab köyünde geleneksel bir Kuran okulunda Kur'an eğitimi ve okuma tonunun temellerini aldı.
Daha sonra Hartum'a taşındığında şehrin belli başlı camilerinde namaz kıldırdı ve insanların dikkatini çekti. Videoları YouTube'a yüklendikten sonra ise ünü yayıldı.
Yedi notalı bir heptaton ölçeğinin yansıtıcısı olarak tanımlanan sesler Orta Doğu'da popüler olsa da Siddig'in anlatımı Sahel ve Afrika Boynuzu'nun Müslüman çoğunluklu bölgelerinde yaygın olan beş notalı veya pentatonik ölçeğini yansıtıyordu.
Bir başka popüler Sudanlı Al-Zain Muhammad Ahmad, "Bu, büyüdüğüm ortamın, çölün tonu; kulağa [Sudan halk müziği türü] dobeit gibi geliyor" dedi.
Pentatonik ölçeğin bölgede yaygın olarak mevcut olduğu doğrularken, Sahra altı Afrika'yı tek bir ses geleneği haline getirme konusunda uyarısında bulundu.
"Genel olarak konuşursak, Mısır'da pentatonik veya heksatonik [altı notalı] okuma bulamazsınız, oysa Nijer ve Sudan'da, Gana ve Gambiya'da bulabilirsiniz." ifadelerini kullandı.
