Muslim Port Haber Merkezi | Fahreddin Uras
Mohammad Yusuf, 1974'ten 2010'a kadar neredeyse her Myanmar seçiminde oy kullandı. – en son Rohingya'ya, üç yıl önce yapılan acımasız bir saldırıdan kaçtıktan sonra hala evi bildiği ülkede oy kullanmasına izin verilmedi.
Myanmar, on yıllardır süren askeri yönetimin ardından Pazar günü ikinci demokratik seçimini gerçekleştirdiğinde, Yusuf, oy hakkından mahrum bırakılan yüz binlerce Müslüman Rohingyalı arasında olacak ve Birleşmiş Milletler'e, sandıkların özgür veya adil olmayacağı konusunda uyarıda bulunacak.
'Sanki Ölmüşüz ve Önemli Değiliz.'
'Oy kullanamamak beni gerçekten üzüyor.' diyen Bangladeş'te dünyanın en büyük mülteci yerleşim yerinde yaşayan 65 yaşındaki Yusuf, Thomson Reuters Vakfı'na telefonla verdiği demeçte, 'sanki ölmüşüz ve önemli değiliz' ifadelerini kullandı.
'Seçme, seçilme hakkı önemlidir. Çocuklarımızın bir gün mühendis ve avukat olmasını istiyoruz. Ama gelecekte bunun olacağını düşünemiyorum. Kendime güvenim yok. 2025'te oy verebilecek miyiz onu da bilmiyorum.'
Myanmar'ın Birlik Seçim Komisyonu, konuyla ilgili değerlendirme talebine de hemen yanıt vermedi. Myanmar'ın BM Büyükelçisi ise, seçimlerin özgür ve adil olacağını ve tüm vatandaşların katılabileceğini ileti sürdü.
Rohingyalılar Alaya ve Hakarete Maruz Kalıyorlar
Myanmar, Rohingya'yı yerli bir etnik grup olarak tanımıyor ve onlar ile Bangladeş'ten gelen yasadışı "Bengaliler" olarak alay ediyor, ancak Rohingyalı Müslümanlar Myanmar'daki geçmişlerini yüzyıllardır koruma konusunda kararlı davranıyor.
730.000'den fazla Rohingyalı, 2017'de BM'nin 'soykırım niyeti' olduğunu söylediği bir ordunun saldırısından kaçtı ve Asya'nın en fakir ülkelerinden biri olan Bangladeş'teki küçük ve imkansızlık içindeki kamplara göç ederek daha önce etnik şiddetten kaçan diğer mültecilere katıldı.
Rohingyalıların Kimlik Belgeleri Elinden Alındı
Yeni koronavirüs salgını, Bangladeş kamplarındaki yaklaşık 850.000 Rohingyalı mültecinin koşullarını daha da zorlaştırdı ve birçok kişi eve döneceğine dair inancını kaybetmiş durumda.
'Kutupalong' adındaki kampta yaşayan 35 yaşındaki Rohingyalı Mohammad Ismail, Myanmar yönetiminin onları evlerine geri götürmekle ilgilenmediğini aktardı.
'Bir gün geri dönsek bile, ya tekrar oy kullanmamıza izin vermezlerse? Çocuklarımız var. Onlara ne olacak? Haklarını ve vatandaşlıklarını alamazlarsa, nasıl hayatta kalacaklar?'
Myanmar'da art arda gelen askeri hükümetler devam eden bu süreçte Rohingyalıların kimlik belgelerine el koydular ve pek çoğunun geçmişine ve soyuna dair herhangi bir iz kalmadı.
Rohingyalıların geçici kimlik kartları, uzun süredir demokrasi yanlısı Aung San Suu Kyi'nin 'Ulusal Demokrasi Ligi'ni' iktidara getiren, 25 yıldır ilk açık tartışmalı seçim olan 2015 seçimlerinden önce iptal edildi.
Rohingyalıların Seçimlere Katılması Yasaklandı
Myanmar yönetimi Rohingyalı siyasetçilerinin seçimlere katılmaları yasakladı. Rohingyalılar Myanmar yetkililerini toplu halde Rohingya seçmenlerini haklarından mahrum etmekle suçladığı aktarıldı.
İsmail, "2015'ten bu yana herhangi bir değişiklik olmadı" diyerek, seçimlerin Arakanlıların yaşamlarında herhangi bir iyileşme sağlayacağını düşünmediğini de sözlerine ekledi.
Myanmar'da Rohingyalılar için bir kamuoyu oluşturmaya çalışan Özgür Rohingya Koalisyonu'nun kurucularından Nay San Lwin, 'Myanmar hükümeti iradeye sahip olsaydı, Bangladeş'teki tüm mülteciler için adaletli bir oylama sistemi ayarlayabilirdi' dedi.
Nay San Lwin 'Myanmar Hükümetinin adaletli davranması 'hayal gücünün ötesinde bir şey' diyerek sözlerini noktaladı.