Ermenistan'da Dağlık Karabağ savaşındaki ağır yenilginin ardından Başbakan Nikol Paşinyan üstündeki istifa baskısı artarken Erivan ile AB arasında ekonomik ve siyasi işbirliğinin güçlendirilmesi için önemli bir adım atıldı.
İki taraf arasında 2017'de imzalanan AB-Ermenistan Kapsamlı ve Geliştirilmiş Ortaklık Anlaşması (CEPA), onay süreçlerinin tamamlanmasının ardından bugün yürürlüğe girdi.
İki tarafın demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları, istihdam ve iş olanakları, yasama, kamu güvenliği, çevre, eğitim, bilim ve araştırma gibi geniş yelpazedeki alanlarda işbirliğini çerçeveye oturtan anlaşma, AB'nin Doğu komşuluk politikası çerçevesinde ilişkilerin derinleştirilmesini hedefliyor.
"Dağlık Karabağ'da çözüm AGİT çerçevesinde olmalı"
Anlaşmada Dağlık Karabağ sorununa Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatına (AGİT) bağlı Minsk Grubu çerçevesinde mümkün olan en kısa sürede barışçı ve kalıcı çözüm bulunması gerekliliğine işaret ediliyor.
AGİT eş başkanları öncülüğünde gerçekleştirilecek müzakereler çerçevesinde AGİT Helsinki Nihai Senedi ve BM Şartı uyarınca devletlerin toprak bütünlüğüne saygı, askeri güç ve tehdit kullanımından kaçınılması ve halkların kendi kaderlerini tayini ilkelerine dikkat çekiliyor.
Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan'a yoğun destek veren Türkiye'nin barış sürecinde yer almasını istemeyen Ermenistan yönetimi, müzakerelerin AGİT çerçevesinde yürütülmesi konusunda defalarca çağrıda bulunmuştu. AGİT'in eş dönem başkanlığını yürüten ABD ve Fransa, Dağlık Karabağ savaşı sürecinde devre dışı kalmıştı.
Borrell: Anlaşma güçlü bir sinyal
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle ilgili açıklamasında, "CEPA'nın yürürlüğe girmesinin Ermenistan'ın önemli sınamalarla karşı karşıya olduğu bir döneme denk geldiğini belirterek "Anlaşma, AB ve Ermenistan'ın demokratik ilkeler ve hukukun üstünlüğünün yanı sıra geniş bir reform gündemi konusundaki taahhütlerini gösteren güçlü bir sinyaldir. Anlaşmamız siyasi, ekonomik, ticari ve diğer sektörel alanlarda halkın yaşamına olumlu yönde değişiklikler getirmeyi, Ermenistan'ın reform gündemi önündeki zorlukların bertaraf edilmesini hedeflemektedir" diye konuştu.
Várhelyi: Ermenistan'ın yanında olmayı sürdürüyoruz
AB Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu üyesi Olivér Várhelyide içinde bulunulan zor dönemde AB'nin Ermenistan halkının yanında olmayı sürdürdüğünü vurgulayarak anlaşmanın ekonomi, teknoloji, dijtalleşme ve yeşil dönüşüm gibi öncelikli alanlarda işbirliğini güçlendirme imkanı sunacağını kaydetti. İşbirliğinin Ermeni halkı için somut faydalar sağlayacağını, ülkenin sosyo-ekonomik gelişimi ve uzun vadeli istikrarı için kilit önem taşıdığını belirten Várhely, "Mevcut fırtınalı günlerde sükuneti korumak, demokrasi ve anayasal düzene saygı büyük önem taşıyor" dedi.
AB ile Ermenistan arasında 24 Kasım 2017 tarihinde imzalanan anlaşmanın bazı bölümleri 1 Haziran 2018'den itibaren geçici olarak uygulamaya sokulmuştu. 17 Aralık 2020'de düzenlenen 3'üncü AB-Ermenistan Ortaklık Konseyinde iki taraf CEPA'nın yürürlüğe sokulması için tam taahhütte bulunmuştu.
Ermenistan: Ermenistan halkına fayda sağlayacak
Ermenistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da ortaklığın yasal çerçevesini oluşturan anlaşmanın ilişkileri yeni bir seviyeye taşıyacağı belirtilerek işbirliği alanlarının başında adalet, güvenlik, ekonomi, tarım, eğitim, bilim, kültür ve sağlık sayıldı.
Rus TASS ajansında yer alan açıklamada, "Anlaşmanın etkin bir şekilde uygulanması Ermenistan halkı açısından hissedilir sonuçlar doğuracak, kapsamlı reformlar yoluyla siyasi, ekonomik ve sosyal istikrar getirecek ve zamanla refah ve yaşam standartlarını etkileyecektir" denildi.