Muslim Port Haber Merkezi | Yunus Emre Kaynak
İsrail ile ilişkileri normalleşmeye giden Arap ülkeleri tarafından ihanete uğradıklarını duyuran Filistinli siyasi gruplar, birliği yeniden kurmak, Gazze Şeridi ile Batı Şeria arasındaki bölünmeyi, önceki çabalardan çok daha umut verici müzakerelerde onarmak için çok taraflı görüşmelerde ilerleme kaydetti.
Hamas ve El Fetih liderliğindeki Filistinli grupların İsrail işgaline karşı "kapsamlı halk direnişini" yönetecek tüm fraksiyonları içeren bir "birleşik alan liderliği" üzerinde anlaştığı belirtildi.
Salı günü – Washington DC'de imza töreninin gerçekleştiği gün - "toplu reddetme" günü olması çağrısında bulunuldu. Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinliler "Öfke Günü" gösterileri planlıyorlar ve dünya çapında İsrail, Amerika, BAE ve Bahreyn büyükelçilikleri önlerinde başka protestolar bekleniyor.
Ortak liderlik grubunun kurulması ve Filistin içi birlik görüşmelerinde kaydedilen ilerleme, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Hamas'tan İsmail Heniye, İslami Cihat'ın lideri Ziyad el Nakhala ve çeşitli Filistin taraflarının liderleri arasında uzun zamandır beklenen ve 3 Eylül'de gerçekleşen toplantı sonrasında geldi. Toplantılar Beyrut, Ramallah ve işgal altındaki Batı Şeria'da gruplar arasında internet üzerinden yapıldı.
Hamas ve diğer Filistinli partiler yıllardır böyle bir toplantının yapılmasını talep etmiş ancak Mahmud Abbas bu toplantıyı her zaman reddetmişti.
Ancak Filistin davasının son zamanlarda bu kadar çok zorlukla karşı karşıya olması, en önemlisi Arap ülkeleri ile İsrail arasındaki normalleşme sonrası Abbas görüşmeler yapmayı kabul etmişti.
'Birlik İlerlemenin En Büyük Adımı'
Hamas'ın siyasi bürosu üyesi Hüsam Badran El Cezire'ye verdiği demeçte, ABD Başkanı Donald Trump'ın "yüzyılın anlaşması", İsrail'in Filistin bölgelerini ilhak planları ve Arap devletlerinin "işgal ve Filistinlilerin sırtındahain bir bıçak darbesi" olarak temsil ettiği ülkeler de dahil olmak üzere Filistinlileri bir araya gelmeye ittiğini söyledi.
Badran liderlik toplantısını "ilerlemenin önemli bir adımı" olarak nitelendirdi ve burada bazı acil konularda net kararlar aldıklarını belirtti.
Badran, "Bazı Arap ülkelerinin işgal devleti ile ilişkilerini normale döndürme telaşı, Filistin'in eylemlerinin gündeminde üst sıralarda yer alan halk direnişi için birleşik bir alan liderliği oluşturmasını acil hale getirdi" dedi.
Badran, normalleşme hareketlerinin Filistinlilerin işbirliği yapmalarını ve iç cephelerini güçlendirmeleri gerektirdiğini, Filistin davasının kurtarılması için tüm farklılıkların aşıldığını da sözlerine ekledi.
Badran, "Filistinli liderler, Filistin davasını tasfiye etmeyi amaçlayan tüm planları reddetmeli, sahada gerçekçi adımlaratılmalı" dedi.
Gerçekleştirilen toplantıda üç komite oluşturuldu: Birincisi İsrail işgaline karşı halk mücadelesini harekete geçirmek için birleşik bir saha liderliği oluşturmaya odaklanırken, ikincisi Gazze ile Batı Şeria arasındaki bölünmeyi sona erdirmek için üzerinde anlaşmaya varılan bir vizyona ulaşmak, üçüncüsü ise Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeniden canlandırılmasını amaçlıyor.
Komitelere Filistin devlet başkanına tavsiyelerde bulunmaları için beş haftalık süre verildi. Abbas ise, ne olursa olsun tavsiyeleri kabul edeceğine söz verdi.
Hamas - El Fetih Uzlaşması
Hamas'ın 2006 seçimlerini kazanmasının ardından El Fetih ile uzun süren gerginlik sonrasında El Fetih'in güvenlik güçlerini Gazze'den çektiği 2007 yılından bu yana bir bölünme söz konusuydu. O zamandan bu yana iki grup arasındaki uçurumu köprülemek için birden fazla girişimde bulunulmuştu, ancak hiçbiri sonuç vermemişti.
Ancak Hamas ve El Fetih arasındaki ilişkiler de son zamanlarda önemli bir iyileşme kaydetti.
Son birkaç ay içinde, İsrail'in ilhak planlarının yönlendirdiği iki ana Filistin hareketi, İsrail-Amerikan planlarının birlik olarak reddedilmesine yönelik olumlu görüşmelere girişti.
Filistinli siyasi analist Hüsam el Dajani'nin El Cezire'ye verdiği demeçte, "Filistinlilerin birlik çabaları, Filistin davasının ciddi stratejik tehdit ve güçlüklere maruz kaldığı, Amerikan yönetiminin İsrail işgalini meşrulaştırmak için gerçekleri ortaya koyma çabaları ve İsrail'in Batı Şeria'yı ilhak etme planlarından başlayarak son derece hassas bir zamanda geldi" dedi.
Bu tehditlerin sonuncusu, BAE'nin Filistin'in hakları ya da Filistin davası namına İsrail ile ilişkilerini normalleştirme kararıydı. BAE'nin normalleşme kararı Filistinlilerin aralarında ki görüşmeleri hızlandırdı ve tüm tarafları bir araya gelmeye ikna etti.
El Dajani, Filistin davasının ayakta kalması için bölünmenin tamamen sona ermesi gerektiğini söyledi.
"Filistin ulusal projesinin yeniden ele alınması için sürekli çalışmalar yapılmalıdır. Bu çalışma, tüm tehdit ve güçlüklerle başa çıkabilmek için bölünmenin sona ermesiyle başlar" dedi.
Üst düzey El Fetih yetkilisi ve sözcüsü Iyad Nasır'ın El Cezire'ye verdiği demeçte, "Filistin halkının ve Filistin davasının karşı karşıya olduğu tehdit ve tehlikeler, komitelerin oluşturulması ve halk direnişi için ulusal saha liderliğinin oluşturulmasında kaydedilen bu ilerlemeye yol açtı" dedi.
'Küçük Anlaşmazlıkları Aşmamız Gerekiyor'
Nasır, partisinin çitleri onarmaya yönelik çabaların işe yarayacağı konusunda iyimser olduğunu söyledi.
'Bu aşamada, Filistin davasının ve Filistin'in haklarını tasfiye etmeyi amaçlayan tüm proje ve planlarla yüzleşmek için birlik gereklidir. Bu kritik zamanda, merkezi Filistin meselesi olan davayı savunmak ve ilerletmek için küçük hizip anlaşmazlıklarını aşmamız gerekiyor" diye de ekledi.
"Normalleşmeyle yüzleşmek, ulusal birliğin sağlanmasında hızlanmayı ve işgal altındaki Filistin topraklarında halk direnişinin tırmanmasını gerektirir."
Filistin Davası İçin Birlik
Hamas ve El Fetih arasındaki başarılı uzlaşma çabaları on yıldan uzun bir süredir zor olduğu kanıtlanınca, Filistin halkı genellikle her türlü yeni girişimi şüpheyle karşılıyor.
El Dajani, "Hamas ile El Fetih arasındaki ilerlemenin nedeni, bu kez iki hareket arasındaki görüşmelerin başlangıç noktasının, güç paylaşımı ve her birinin siyasi emelleri yerine İsrail'le yüzleşmek ve Filistin davasının korunmasıydı. Bu denklem devam ederse ve Filistin davasının ilerlemesi birlik müzakerelerinin kapısı olmaya devam ederse, Filistin'in birliği doğal olarak gelecek ve başarılacak' dedi.
Hamas ve El Fetih diyaloğu son iki aydır anlaşmazlıkları bir kenara bırakıp ortak bir zemin bulmaya odaklanmış durumda.
İsrail ve Amerika'nın Filistinlilere karşı aldığı önlemleri birleşik olarak reddetmelerinin yanı sıra, iki hareketin şiddet içermeyen halk direnişinin tercih edilen strateji olduğu konusunda hemfikir.
Hamas ve El Fetih liderliğindeki ortak yönetimin bu hafta Batı Şeria'da halk direnişini harekete geçirmesi bekleniyor, ancak ayrıntılı bilgi vermedi.
El Fetih'in merkez komitesi Genel Sekreteri JibrilRajoub, gazetecilere verdiği demeçte:
'Filistinli fraksiyonların İsrail işgal güçleriyle angajman kurallarında bir değişiklik olacağı konusunda anlaştı.İşgalin bir zeytin ağacını sökmesine ya da bedelini ödemeden bir Filistinliyi yaralamasına izin vermeyeceğiz" dedi.
