Pakistan ve Hindistan’ı defalarca savaştıran Asya Kıtası’nın en kritik meselelerinden biri olan ‘Keşmir Sorunu’ 78 yıldır çözüme kavuşmayı bekliyor. Afganistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Çin ile komşu olan Keşmir bölgesi, jeopolitik açıdan önemli bir konumda bulunuyor. Uluslararası ihtilafa evrilen Keşmir meselesi, 1947'den bu yana Hindistan, Pakistan ve Çin'in bölgedeki hak iddiaları, bölgede 4 savaşın çıkmasına ve binlerce kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı.
PAKİSTAN ‘KEŞMİR DAYANIŞMA GÜNÜ’ OLARAK İLAN ETTİ
Pakistan'da 5 Şubat, 78 yıldır çözüme kavuşturulamayan Keşmir sorununa dünya kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla 1989'da "Keşmir Dayanışma Günü" ilan edildi. Bu çerçevede, Keşmirli Müslüman halkın koruyucusu konumunda yer alan Pakistan her yıl 5 Şubat'ı “Keşmir Dayanışma Günü” olarak anıyor ve dünya kamuoyunu Keşmir halkına destek vermeye çağırıyor. Bu gün, Pakistan’da resmi tatil olup siyasi liderler, akademisyenler ve aktivistler Keşmir halkına destek mesajları veriyor.
KEŞMİR’DE ÇOK AKTI HALA AKMAYA DEVAM EDİYOR
"Keşmir Dayanışma Günü" ile Cammu Keşmir'de Hint yönetimi altında bulunan Keşmir halkıyla dayanışma gösterilmesi, kendi siyasi geleceklerini tayin etme hakkı için verdikleri mücadelenin desteklenmesi ve bölgedeki çatışmalarda hayatını kaybeden direnişçi ve sivillerin anılması hedefleniyor. Keşmir'de yıllardır süren çatışmalarda ve şiddet olaylarında on binlerce sivil, direnişçi ve hükümet güçlerine bağlı güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.
KEŞMİR'İN MÜSLÜMAN HALKINI YOK SAYDILAR
Keşmir’in tarihi, bölgenin stratejik konumu ve dini yapısı nedeniyle yüzyıllardır farklı güçlerin mücadele alanı sayılıyor. Keşmir’in Hindu olan Dogra Hanedanlığı’na 1846’da İngilizler tarafından satılması Müslüman nüfusun yönetimde etkisinin azalmasına yol açtı. Hanedanlığın dini kimliğini öne çıkaran yönetim anlayışı, bölgede çoğunluğu Müslüman olan halkın baskılanmasına ve krizin daha da derinleşmesine sebep oldu.
1947’DE HİNDİSTAN KEŞMİR’İ KENDİNE BAĞLADI
İngiltere'nin 1947’de bölgeden çekilmesiyle Hindistan ve Pakistan’ın bağımsızlıklarını kazanmasının ardından Keşmir’in hangi ülkeye bağlanacağı belirsiz kalırken Pakistan, Keşmir’i topraklarına dahil etmek için askeri harekat düzenledi. Cammu bölgesine kaçan Hindu Kral Hari Singh'in talebiyle Hindistan olaya müdahil oldu. Bu da Keşmir bölgesinin bir bölümünün 26 Ekim 1947'de imzalanan Katılım Anlaşması'yla Hindistan'a bağlanmasına neden oldu.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER REFERANDUM YAPILMASINI İSTEDİ
Birleşmiş Milletler (BM), taraflar arasında bir ateşkes sağlarken 21 Nisan 1948'de bölgedeki halkın özgürce hangi ülkeye katılmak istediğine dair bir plebisit yapılması çağrısında bulundu. Ancak Hindistan bu referanduma karşı çıkarak bölgedeki askerlerini geri çekmeyip kontrolü altındaki toprakları “Cammu Keşmir” adıyla kendine bağladı ve Keşmir üzerindeki kontrolünü pekiştirdi. Pakistan da Hindistan’ın bu hareketine karşılık olarak Keşmir’de kontrol ettiği bölgelere "Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)" ve "Gilgit Baltistan" olarak iki özerk bölge statüsü verdi. Keşmir meselesi veya bu sorunun yol açtığı gerginlikler, Hindistan ve Pakistan arasında dört büyük savaşa (1947-48, 1965, 1971, 1999) neden oldu.
KEŞMİR MÜSLÜMANLARI HİNDİSTAN YÖNETİMİNİ İSTEMİYOR
1980'li yılların sonuna doğru Hindistan kontrolü altındaki Cammu Keşmir'de kitlesel halk ayaklanmaları da baş gösterirken şiddet eylemleri, siyasetçilere yönelik suikastlar, adam kaçırma gibi olaylar had safhaya çıktı. Hindistan, bölgedeki olayların Pakistan tarafından desteklendiğini iddia ederken bölgeye de ilave güvenlik gücü konuşlandırdı. İki ülkenin 1990'ların sonunda peş peşe nükleer silah denemesi yapması, olası bir savaşın boyutları konusunda endişelere yol açtı. 2000'li yıllardaki diyalog çabalarından ise sonuç alınamadı. 2019 yılında Hindistan, yaptığı değişiklikle yarım asırdan uzun süredir Cammu Keşmir'e ayrıcalık tanıyan anayasanın 370'inci maddesini iptal ederek bölgeyi doğrudan merkeze bağlamıştı. Hali hazırda Keşmir bölgesine büyük bir Hindu göçü politikası uygulanarak bölgenin sahipleri olan Müslümanlarının Hindulardan az nüfusa sahip olması sağlanmak isteniyor.
(milli gazete)