Amerika’da ‘evde kalın’ çağrılarına itiraz ederek hayatın normale dönmesi için protestolara başlayanların sayısı birçok eyalette artıyor. İlk protesto görüntülerinin geldiği Michigan’a, Ohio, Kentucky, Kuzey Carolina ve Utah da katıldı.
Michigan’da, salgının yayılma hızını önlemek için alınan önlemlerin yarattığı ekonomik vurguna itiraz eden öfkeli kalabalık, önce Vali Gretchen Whitmer’ın Corona virüsü salgınıyla mücadele kapsamında uyguladığı 'evde kal' önlemlerini protesto etmişti. Protestolarda, eyalet meclisi önünde toplanan bazı göstericilerin silahlı olduğu görüldü. Protestocular 'Trafiği Tıkama Operasyonu' adını verdikleri protestoda ellerinde 'Karantinaya son', 'Özgürlüğümüz için savaşacağız' yazılı pankartlar taşıdı.
Bazı Eyaletlerde Yeniden Açılma Hazırlıkları Başlatıldı
Michigan, Florida ve diğer bazı eyaletlerin valileri, eyaletlerinde ekonominin tekrar faaliyete geçirilmesi konusunda bazı taslak adımlar açıkladı. En sert protestolara sahne olan eyaletlerden Michigan’ın Demokrat Partli Valisi Gretchen Whitmer, ekonominin bazı sektörlerini 1 Mayıs’ta açmayı umduğunu söyledi, ancak ayrıntı vermedi. Whitmer, ''1 Mayıs geldiğinde ileriye dönük bazı adımlar atabileceğimizden umutluyum. Süreç ilerledikçe ve işler iyiye doğru gitmeye devam ederse, ikinci aşamaya geçebiliriz'' dedi
Florida Valisi Cumhuriyetçi Ron DeSantis de düzenlediği basın toplantısında, ekonominin yeniden açılması olasılığından söz etti, ancak ''evde kal'' emrinin kaldırılması konusunda bir takvim paylaşmadı. ''Kalabalık toplanmalarınız olmayacak. Riski düşük seviyede tutacak şekilde bunu yapmanız lazım'' diyen DeSantis, parkların ve plajların açılması kararının yerel yöneticilere bağlı olduğunu belirtti. Eyaletin Jacksonville kentinin belediye başkanı, plajların ve parkların belirli kısıtlamalarla yeniden açılmasına izin vereceğini açıkladı.
Mississippi’nin Cumhuriyetçi Valisi Tate Reeves de ''evde kal'' uygulamasını bir hafta daha uzatacağını, ancak gelecek hafta başında bazı kısıtlamaları gevşeteceğini kaydetti.
Trump’tan Eyaletleri ‘’Özgürleştirin’’ Mesajı
Donald Trump, dün açıkladığı üç aşamalı normale dönüş planından bir gün sonra, karantinanın kaldırılması için gösterilerin düzenlendiği ve valileri Demokrat olan üç eyalet için ‘’ÖZGÜRLEŞTİR’’ şeklinde bir mesaj paylaştı. Trump’ın Twitter üzerinden paylaştığı bu mesaj, gösterilerinde aynı sloganı kullanan protestoculara destek olarak yorumlandı.
Mesajında ‘’MINNESOTA’YI ÖZGÜRLEŞTİR! MICHIGAN’I ÖZGÜRLEŞTİR! VIRGINIA’YI ÖZGÜRLEŞTİR!’’ diye yazan Trump, federal hükümetten yeterli desteğin gelmediğini savunan New York Valisi Andrew Cuomo’ya da tepki gösterdi. Trump, ‘’Cuomo ‘şikayet etmek’ yerine ‘icraate’ daha fazla zaman ayırmalı. Az konuş çok icraat yap’’ ifadesini kullandı.
Trump, yeterli sayıda test yapılmadığı eleştirileriyle ilgili de sorumluluğu eyaletlere yükleyerek, ‘’Eyaletler testlerinin sayısını arttırmalı’’ dedi.
Trump dün eyaletlerde ekonomik faaliyetlerin belirli kriterlerin karşılanması koşuluyla üç aşamalı olarak tekrar başlatılması ve önlemlerin gevşetilmesi konusunda ayrıntılı bir plan açıklamış, planın uygulanması ve takvime valilerin karar vereceğini söylemişti. Ancak bazı valiler, kendilerine sunulan yol haritasını hayata geçirmeye hazır olmadıklarını, test sayısını arttırmak için Washington’dan desteğe ihtiyaç duyduklarını kaydediyor.
ABD’de Corona virüsü salgınının merkezi konumundaki ve hala günde 600’ün üzerinde can kaybının yaşandığı New York eyaletinin valisi Andrew Cuomo, ‘’Federal hükümetin bundan elini eteğini çekip ‘Oh, eyaletler testlerden sorumlu’ diyemez. Biz bunu federal hükümetin yardımı olmadan yapamayız’’ diye konuştu.
ABD'li Bilim Adamları Trump’ın ‘Normale Dönüş’ Planından Kaygılı
Donald Trump’ın geçtiğimiz günlerde “Amerika’yı Yeniden Faaliyete Geçirme” adı altında açıkladığı tavsiye niteliğindeki üç aşamalı normale dönüş planı sağlık uzmanlarından geçer not almadı.
Trump’ın “Amerika’yı Yeniden Faaliyete Geçirme” planının önündeki en büyük engelin test yetersizliği olduğunu söyleyen uzmanlar, aceleci bir geri dönüşün salgını yeniden tetikleme ve ekonomik toparlanmayı erteleme riski taşıdığı uyarısını yapıyor.
Corona virüsü salgınıyla mücadele kapsamında bir aydır uygulanan önlemlerin yarattığı ekonomik çöküşü bir an önce durdurma ve ekonomik toparlanmayı hızla başlatma amacıyla hazırlanan planda son karar eyaletlere bırakılıyor.
Ancak sağlık uzmanları, normale dönüşün Başkan Trump’ın tanımladığı kadar pürüzsüz veya hızlı olamayacağını söylüyor. Bunun en büyük nedeni de, Trump’ın planda sıraladığı normale dönüş kriterlerinin başında gelen yoğun test imkanı koşulunun yerine getirilememesi.
Harvard Uzmanı: "Eyaletlerin Hiçbirinde Yeterli Test Yok"
Harvard Ünivesitesi’nden epidemiyolojist Bill Hanage’a göre, Amerika’daki 50 eyaletten hiçbirinde henüz yeterli test kapasitesi yok.
Vaka sayısının 700 bine yaklaştığı, virüs kaynaklı ölümlerinse 34 bine ulaştığı Amerika’da test konusunda yaşanan gecikmeler ve sorunlar bürokratik engellere ve federal hükümetin yaptığı hatalara bağlanıyor. Ülkedeki salgın tehdidini ilk başta hafife alan Trump, vaka sayıları hızla artmaya başlayınca testleri hızlandırma sözü vermişti.
“Pandemiyle mücadelede ikinci aşamaya geçme kriteri olan yoğun test imkanından hala çok uzaktayız” diyen Kaiser Aile Vakfı’ndan Jen Kates, Trump’ın normale dönüş planında, yeterli test miktarının ne olduğu konusunda ayrıntı verilmediğini söylüyor.
Yeni Vakalar Takip Edilemiyor
Uzmanlar, test yetersizliğinin yanı sıra, üç aşamalı planda bahsedilen yeni vakaları takip konusunda da eksiklikler olduğunu kaydediyor. Duke Üniversitesi uzmanlarına göre, 50 eyaletten hiçbiri, yeni vakalara hızlı bir şekilde müdahaleyi mümkün kılacak bir takip sistemine sahip değil.
Google ve Apple bu sorunu çözmek için virüsle temas takibini kolaylaştıracak bir yazılım üzerinde çalışıyor. Yazılımın Mayıs ortasında hazır olması bekleniyor.
Eyaletlerin Kapasite ve Kaynakları Sınırlı
Muhafazakar görüşlü Heritage Vakfı’ndan Charmaine Yoest, Beyaz Saray’ın ekonomileri yeniden faaliyete geçirme kararını eyaletlere bırakmasının doğru bir adım olduğunu söylüyor. Yoest her eyalet bu kararı kendi toplumu ve iş gücüyle ilgili verilere bakarak almalı diyor.
Ancak bazı uzmanlar, eyaletlerin federal hükümetin liderliği olmadan, gerekli kriterleri karşılayacak kapasite veya kaynağının olmadığına dikkat çekiyor.
‘Yanlış Başlangıç’ Kaygısı
Uzmanlar, normale dönüş planının hızı konusunda da kaygılı. Üç aşamalı planda her aşamanın tamamlanması için iki haftalık bir süre tavsiye ediliyor.
Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi direktörü Tom Inglesby bunun “aşırı hızlı” bir geçiş olduğunu söylüyor.
Normale dönüşün planlandığı kadar pürüzsüz olmama riskine de dikkat çeken ekonomistler, yanlış ve hızlı bir başlangıcın vakaların yeniden artışa geçmesine yol açabileceği ve ekonomik faaliyetleri yeniden durma noktasına getirebileceği uyarısını yapıyor.
ABD’de Karantina Protestoları Genişliyor
Amerika’da, Koronavirüsü salgınını yavaşlatmak için alınan sosyal izolasyon önlemlerine itiraz ederek hayatın normale dönmesi ve ekonomik faaliyetlerin yeniden başlaması için protesto gösterisi düzenlenen eyaletlere yenileri eklenirken, Donald Trump’ın attığı Twitter mesajları eyalet valileri üzerindeki baskıyı daha da arttırıyor.
Protesto gösterilerinin ilk ortaya çıktığı Michigan’a dün Ohio, Kentucky, Kuzey Carolina ve Utah katılmıştı. Bugünse Maryland, Texas, California, Arizona, Wisconsin, Nevada ve New Hampshire protestocuların normale dönüş çağrıları yaptığı eyaletler arasına girdi.
