Fransa'da Pazar günü yapılan erken seçimlerin ilk turunda, sandık çıkış anketlerine göre Marine Le Pen ve Jordan Bardella liderliğindeki aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi, birinci sıraya yükseldi.
Ulusal Birlik Partisi'nin oyların %34'ünü alması, 2022 yılından bu yana partiye verilen desteğin iki katına çıktığının göstergesi. Böylece Fransa genel seçimlerinde ilk kez bir aşırı sağcı parti birinci sırada yer aldı.
Ancak bu sonuç Ulusal Meclis'te çoğunluğu sağlamaya yetmeyebilir. Ipsos'un tahminlerine göre Le Pen ve müttefiki Cumhuriyetçiler partisi (Les Républicains) 230 ila 280 arasında sandalye sayısına sahip olabiliyor. Bu da 289 olan mutlak çoğunluğun çok altında.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki kötü performansının ardından erken seçim çağrısında bulunması gidişatı değiştiremedi. Macron'un partisi Rönesans'ın liderliğindeki Cumhuriyet İçin Hep Birlikte (Ensemble) İttifakı oyların ancak yüzde 20,3'ünü alabildi.
İlk turda sol partiler nispeten güçlü bir performans sergiledi.
Dört büyük sol parti Sosyalistler, Yeşiller, Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) ve Komünistler'den oluşan Yeni Halk Cephesi (NPF), anketlere göre oyların %28,1'ini alarak ikinci sırada yer aldı.
Ipsos, Macron'un sadece 70-100 sandalye kazanabileceğini, NPF'nin ise Jean-Luc Mélenchon'un partisinin hakim olduğu bir sol blokta 125 ila 165 arasında sandalye sayısına sahip olacağını söyledi.
Yeniden Fetih Partisinin (Reconquest) %1'in altına düşen oy oranıyla Eric Zemmour için kötü bir gece olduğu düşünülüyor. Le Pen ve Jordan Bardella, Yeniden Fetih lideri Zemmour ile ilişkilendirilmek istemediklerini belirtmişlerdi.
Çıkış anketlerine göre, Le Pen'in yanında yer alıp almayacağı konusunda tartışmalarla parçalanan merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi ise %10'un biraz üzerinde oy oranına sahip oldu.
İlk turu, aynı zamanda yüzde 67,5 katılım oranıyla 1981'den bu yana en yüksek katılıma sahne olan seçimler oldu. Seçimin ikinci turu 7 Temmuz Pazar günü yapılacak ve Ulusal Meclis'teki milletvekili dağılımı belli olacak.
Fransa'da genel seçimler ne kadar önemli?
Mutlak çoğunluğa sahip bir parti başbakanı ve hükümeti atama hakkına sahip olacak. Her ne kadar Macron cumhurbaşkanlığından istifa etmeyeceğini söylemiş olsa da.
2022 genel seçimlerinde %18,7 oy oranıyla üçüncü olan Le Pen, 2. Dünya Savaşı'ndaki Nazi işgalinden bu yana Fransa'da ilk aşırı sağcı hükümeti kurmasını sağlayacak 289 sandalyeyi kazanmayı umuyor.
Bu gerçekleşirse, en son 1997-2002 yılları arasında muhafazakar Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın Sosyalist Başbakan Lionel Jospin ile birlikte olduğu gibi, farklı partilerin liderleri arasında kohabitasyon dönemi yaşanabilir.
Seçimlerin ilk turundan sonra şimdi ne olacak?
Bu hafta, adayların potansiyel olarak seçim anlaşmaları yapmaları ve hatta çekilmeleriyle birlikte önemli pazarlıklara sahne olacak ve bu da nihai sonucun çok farklı olabileceği anlamına geliyor.
Macron 2022'de ilk turda oyların %25'inden biraz fazlasını kazanmış ancak sandalyelerin %42'sini elde ederek çoğunluğu kaybetmesine rağmen seçimi birinci sırada tamamlamıştı.
Sandıklar kapandıktan hemen sonra yaptığı bir konuşmada Mélenchon, oyların bölünmesini ve Le Pen'e fazladan sandalye verilmesini engellemek için üçüncü olduğu her seçim bölgesinden çekilme sözü verdi.
Macron, 9 Haziran'da yapılan AP seçimlerinde aşırı sağcı RN'nin açık farkla ilk sırada yer almasının ardından Fransa Parlamentosu'nun alt kanadı olan Ulusal Meclis'i feshetmiş ve erken seçim kararı almıştı. AP seçimlerinde RN, oyların yüzde 31.5’ini alırken, Macron’un ittifakı bu oranın yarısına bile ulaşamamıştı.