Göçmenler, 10 yılı aşkın bir süredir İtalya’da özellikle muhafazakar ve aşırı sağ partilerde seçim kampanyalarının gündemini oluştururken, bütün Avrupa siyasi sahnesini uzun soluklu etkileyen bu olguya yaklaşımda ortak bir politika üzerinde uzlaşmaya yönelik Avrupa çabaları hala başarılı olmuş değil.
Böyle bir durumda, göçmen sorununun İtalya siyasetinde tartışmanın ana eksenlerden biri haline gelmesi doğal. Hele de son seçimlerin sonuçları, sağcı partilerin hızlı yükselişinin ve iktidar savaşından galip çıkmalarının arkasındaki etkenin, her Avrupa ülkesini etkileyen bu soruna karşı sergiledikleri sert tavırlar olduğunu göstermişken. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin’in İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin göç krizini çözemediği yönündeki açıklamalarının ardından Roma ile Paris arasında patlak veren son kriz, Paris ile Roma arasında aylardır devam eden ‘diplomatik savaşın’ sadece bir bölümünü oluşturuyor. İki ülke arasındaki diplomatik savaş, yakın iç ve Avrupa seçimleriyle ülkedeki gerginliğin artması ve bölgesel düzeyde stratejik pozisyonları ele geçirme mücadelesi bağlamında yer alıyor.
Gelecek yıl baharda yapılması planlanan Avrupa seçimleri, Fransa Cumhurbaşkanı’nın popülaritesi için hassas bir sınav teşkil ederken, geçen yılki seçimlerde kritik bir zafer kazanan İtalya Başbakanı’nın da sandıktaki ilk imtihanı olacak. Bu bakımdan, hiç şüphesiz seçimler, Fransız bakanın açıklamaları ve bunun akabinde İtalya tarafından gelen tepkilerin arkasındaki ana saiklerden birini oluşturuyordu.
Rakamlarla Gerçekler: Geçen Yıl Afrika Kıyılarından Avrupa’ya Gelen Yasa Dışı Göçmenlerin Sayısı 130 Bin
Ancak bir yumuşama veya ateşkese doğru gidildiğine dair bir işaret olmaksızın aylardır sahneleri tekrar eden bu krizin esas faktörü, Akdeniz üzerinden Avrupa’ya akan yasadışı göçmen sayısı. Bu yılın başından itibaren sayıları neredeyse 50 bine ulaştı. Bunlardan 36 bini İtalya kıyılarına indi. Son 12 ayda Afrika kıyılarından Avrupa'ya gelenlerin sayısı 130 bini geçti. Avrupalı ve uluslararası kuruluşlar, özellikle Sudan'da yaşanan son olaylardan sonra bu sayının önümüzdeki aylarda önemli bir artış kaydederek 300 bine ulaşacağını tahmin ediyor.
Gittikçe kötüleşen bu sahnenin karşısında Avrupa Birliği'nin (AB) göç sorununu ele almak için ortak bir politika üzerinde anlaşmaya varma girişimlerinde başarısız olmasının ardından geçtiğimiz ay İtalya hükümeti göç sebebiyle olağanüstü hal (OHAL) ilan etmişti. Bu, 2011'de Silvio Berlusconi'nin son hükümeti dışında, daha önce başka hiçbir Avrupa hükümeti tarafından alınmamış bir önlem. İnsan hakları ve hukuk çevrelerinde sert bir şekilde eleştirilen bu karar, şu anda Avrupa İnsan Hakları Ofisi tarafından inceleniyor.
İtalya hükümeti OHAL ilan etme hamlesinin arkasındaki gerekçenin, geçtiğimiz aylarda yasadışı göçmen sayısında yaşanan ciddi artışın ve yazın gelmesi ve hava koşullarının düzelmesiyle bu sayıda patlama yaşanma ihtimalinin olduğunu söylüyor. Bu gerekçeye, 130 binden fazla göçmenle dolup taşan kabul merkezlerindeki sınırlı kapasite de ekleniyor. Bununla birlikte bu kararın, göç akınlarının yükünü paylaşmak için ortak bir Avrupa politikasına ulaşmanın artık ertelemeye ve beklemeye gelmeyeceğine ve İtalya'nın bu yükü daha fazla tek başına taşımak istemediğine dair başta Fransa olmak üzere Avrupalı ortaklara yönelik açık bir mesaj taşıdığına şüphe yok.
OHAL ilanı, İtalya hükümetinin göçmen sorununu çözmek için uygun gördüğü kararları parlamentoya başvurmadan almasına izin veriyor ve aynı zamanda, İtalya'ya gelen veya şu anda İtalya'da bulunan yasa dışı göçmenlerin sınır dışı edilmesine de kapıları ardına kadar açıyor.
Denizde yardım gemileri işleten sivil toplum kuruluşları (STK), mevcut Ulaştırma Bakanı ve eski İçişleri Bakanı Matteo Salvini tarafından alınan tedbirler kapsamındaki OHAL kararını protesto ederek bunu ‘kendilerine açılmış bir savaş olarak’ nitelendirdiler. Salvini tarafından alınan tedbirler, kendisinin tehlikede olan insanlara yardım edilmesini engellemek ve uluslararası insancıl hukuk ve Avrupa insan hakları anlaşmalarının hükümlerini ihlal etmek suçlamalarıyla İtalyan yargısı önünde birden fazla kez yargılanmasına sebep olmuştu.