Muslim Port Haber Merkezi | Yunus Emre Kaynak
Taliban, iktidardan uzaklaştırıldığı 2001 yılından bu yana Kabil'de Batı destekli Afgan hükümetiyle savaşıyor.
1980'li yıllarda ABD'nin desteğiyle Sovyet kuvvetlerini püskürten ve "mücahit" olarak anılan savaşçılardan üyeler çeken Taliban hareketi, 1994 yılında ülkede çıkan bir iç savaşla beraber savaşan fraksiyonlardan biri olarak ortaya çıktı ve Şeriat veya İslami yasaları benimsediğini belirttiği 1996 yılına kadar ülkenin büyük bölümünü kontrol etmeye devam etti.
Muhalifler ve Batılı ülkeler onu İslam hukukunun kendi versiyonunu acımasızca uygulamak ve dini azınlıkları bastırmakla suçladılar.
Kurucusu ve asıl lideri olan Molla Muhammed Ömer, Taliban'ın 11 Eylül 2001'de ABD'ye yönelik saldırıların ardından ABD destekli yerel güçler tarafından devrilmesinin ardından saklanarak ortadan kaybolmuştu.
Ömer'in nerede olduğu o kadar gizliydi ki, 2013'teki ölümü ancak iki yıl sonra oğlu tarafından doğrulandı.
Amerika'da yeni başkanın Joe Biden olması ile birlikte ABD ve NATO güçleri Afganistan'dan çekilmeye başladı. Çekilmenin ardından Taliban, Afganistan'da bir kez daha askeri olarak yükselmeye devam ediyor.
Yabancı askerlerin ülkeden çekilmeye başladığından beri, ülke topraklarının çoğunu ele geçiren Taliban 34 eyaletin 10'unun başkentlerini kontrol ediyor.
İşte Taliban hareketinin bazı önemli isimleri:
Heybetullah Akhunzada
"İnançlıların Lideri" olarak bilinen İslami hukuk bilgini, Taliban hareketinin siyasi, dini ve askeri işleri üzerinde nihai yetkiye sahip olan en büyük lideridir.
Akhunzada, selefi lider Akhtar Mansur'un 2016'da Afgan-Pakistan sınırı yakınlarında ABD'nin düzenlediği insansız hava aracı saldırısında öldürülmesiyle görevi devraldı.
Akhunzada, Mayıs 2016'da aniden ortadan kaybolana kadar 15 yıl boyunca Pakistan'ın güneybatısındaki Kuçlak kasabasındaki bir camide ders ve vaaz verdi. Ortakları ve öğrencilerinin Reuters haber ajansına anlattığına göre, yaklaşık 60 yaşlarında olduğu düşünülüyor ve nerede olduğu bilinmiyor.
Molla Muhammed Yakup
Taliban'ın kurucusu Molla Ömer'in oğlu olan Yakup, grubun askeri operasyonlarını yönetiyor ve yerel basında çıkan haberlerde Afganistan'ın içinde olduğu belirtiliyor.
Çeşitli mücadeleler sırasında hareketin genel lideri olarak gösteriliyor.
Ancak Mansur'un halefinin seçildiği toplantıya katılan bir Taliban komutanı, 'savaş alanı deneyiminden yoksun olduğu ve çok genç olduğunu' düşündüğü için 2016'da lider olarak Akhunzada'yı ortaya koyduğunu belirtti.
Yakup'un 30'lu yaşlarının başında olduğuna inanılıyor.
Siraceddin Hakkani
Tanınmış mücahit komutan Celaleddin Hakkani'nin oğlu olan Siraceddin, Taliban'ın Pakistan-Afganistan sınırındaki mali ve askeri varlıklarını denetleyen ve organize bir grup olan Hakkani ağına liderlik ediyor.
Hakkani'lerin bazı uzmanlar tarafından Afganistan'a intihar saldırısı düzenlediğine inanılıyor ve Kabil'in en iyi oteline baskın, o zaman Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'ye suikast girişimi ve Hindistan büyükelçiliğine düzenlenen intihar saldırısı da dahil olmak üzere Afganistan'daki çok sayıda yüksek profilli saldırıdan sorumlu tutuluyorlar.
Hakkani'nin 40'lı yaşların sonunda veya 50'li yaşların başında olduğuna inanılıyor. Nerede olduğu ise bilinmiyor.
Molla Abdul Gani Baradar
Taliban'ın kurucularından biri olan Baradar, şu anda Taliban'ın siyasi ofisinin başında bulunuyor. Baradar, hareketin Afganistan'da ateşkes veya daha kalıcı barışın önünü açabilecek siyasi bir anlaşmayı hayata geçirmek için Doha'da bulunan müzakere heyetinin bir parçası.
Süreç ise son aylarda önemli bir ilerleme sağlayamadı.
Molla Ömer'in en güvenilir komutanlarından biri olduğu bildirilen Baradar, 2010 yılında Pakistan'ın güneyindeki Karaçi kentinde güvenlik güçleri tarafından yakalanmış ve 2018 yılında serbest bırakılmıştı.
Şeri Muhammad Abbas Stanikzai
Görevden alınmadan önce Taliban hükümetinde eski bir bakan yardımcısı olan Stanikzai, yaklaşık on yıldır Doha'da yaşıyor ve 2015'te hareketin Doha siyasi ofisinin başkanı oldu.
Afgan hükümetiyle müzakerelerde yer aldı ve Taliban'ı birçok ülkeye yapılan diplomatik gezilerde temsil etti.
Abdul Hakim Hakkani
Taliban'ın müzakere heyetinin başında bulunan Abdul Hakim Hakkani, Taliban'ın eski gölge baş yargıcı ve güçlü konumda bulunan din alimleri konseyine başkanlık ediyor. Yaygın olarak Akhunzada'nın en çok güvendiği kişi olduğuna inanılıyor.
