Bu gemiler sırasıyla Fatih sondaj gemisi, Yavuz sondaj gemisi, Kanuni sondaj gemisi ile Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisi ile Oruç Reis sismik araştırma gemisi.
Fatih sondaj gemisi Türkiye'nin ilk sondaj gemisi oldu. Gemi 2017 yılında devlete ait Türkiye Petrolleri Anonim Ortalığı'nın (TPAO) envanterine girdi.
Gerekli bakımları yapılan Fatih sondaj gemisi, Basınç Kontrollü Sondaj (Managed Pressure Drilling - MPD) sistemi ile donatıldıktan sonra 29 Ekim 2018'de Alanya-1 derin deniz kuyusu sondajına başladı.
Gemi daha sonra ikinci sondaj için Doğu Akdeniz'de Finike-1 alanına geçti.
2011'de Güney Kore'de inşa edilen gemi 229 metre uzunluğunda ve denizlerde 12 bin 120 metre derinlikte sondaj yapabilme özelliğine sahip. Karadeniz'deki yeni doğalgaz keşfi de Fatih sondaj gemisiyle yapıldı.
Gemi, 20 Temmuz 2020'den bu yana Zonguldak'ın yaklaşık 170 kilometre açıklarında Tuna-1 araştırma kuyusunda çalışmalarını yürütüyordu.
Yapılan çalışmalar sonucunda 2100 metre derinlikte 320 milyar metreküplük bir doğalgaz rezervi keşfedildi.
Yavuz Sondaj Gemisi
Yavuz sondaj gemisi "Milli Enerji ve Maden Politikası" kapsamında denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetlerinin artırılması amacıyla TPAO tarafından 262,5 milyon ABD doları karşılığında Ekim 2018'de satın alındı.
Gemi, İspanya'nın Algeciras Limanı'ndan kalkıp 22 Şubat 2019'da Marmara Denizi'ne ulaştı. Yenileme ve bakım çalışmalarının tamamlanmasının ardından Yavuz sondaj gemisi Doğu Akdeniz'deki görevine 20 Haziran 2019'da çıktı.
Kanuni Sondaj Gemisi
Türkiye'nin üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni'nin yapımı 2012'de Güney Kore'de tamamlandı. Yapılan açık artırmayla 2020'de TPAO tarafından 37.5 milyon ABD doları karşılığında satın alındı. Gemi, 11 bin 400 metre derinliğe, 3 bin metre sondaj açabilme kapasitesine sahip. Kanuni altıncı nesil ultra deniz sondaj gemisi olarak da biliniyor. Kanuni sondaj gemisinin bakın, güncelleme ve geliştirme süreci Ağustos 2020'de Mersin'in Silifke ilçesine bağlı İncekum mevkiindeki NATO limanında başladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21 Ağustos'taki konuşmasında "Şu anda bakımda olan Kanuni'nin de yıl sonunda devreye girmesiyle Akdeniz'deki faaliyetlerimize hız vereceğiz" dedi.
Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi
Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisi, 2011 yılında Dubai'de inşa edildi, Türkiye tarafından sismografik araştırmalar ve özellikle petrol ve gaz araştırmalarında kullanılmak üzere 2013 yılında 130 milyon ABD doları karşılığında satın alındı. Gemi Karadeniz'deki araştırmalarına Karadeniz'de başladı, 2017'de Doğu Akdeniz'de devam etti. Gemi, Kuzey Kıbrıs yönetiminin TPAO'ya ruhsatlandırdığı Gazimağusa ile Lübnan arasındaki sularda 18 Eylül'e kadar petrol ve doğalgaz arama görevinde.
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi
Oruç Reis, Türkiye'nin yüzde 90 yerli tasarım, işçilik ve entegrasyonu olan bir sismik araştırma gemisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün sahibi olduğu geminin yapımına 2012'de İstanbul'da başlandı, 2015'te tamamlandı.
Gemi, Nisan 2017'de Akdeniz'de petrol ve hidrokarbon aramakla görevlendirildi. Yunanistan ile yaşanan gerilimde Almanya'nın araya girmesiyle Oruç Reis'in faaliyetleri bir süreliğine ertelenmiş ama Ağustos başında Oruç Reis için denizcilikte uyarı notu olarak bilinen NAVTEX'i yeniden ilan etmiş ve 23 Ağustos'a kadar geçerli olacağını duyurmuştu.
Oruç Reis, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve olinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor. Gemi, 8 bin metre derinliğe kadar üç boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları yürütebiliyor.
TPAO'nun internet sitesindeki bilgilere göre envanterdeki sondaj gemileri son iki yılda Alanya-1, Finike-1, Karpaz-1, Güzelyurt-1 ve Magosa-1 derin deniz kuyularının yanı sıra Kuzey Erdemli-1, Kuzupınarı-1 ve Gümüşyaka-1'da faaliyet gösteriyor.
TPAO, "2020 yılı için 5 derin deniz kuyusunun kazılması planlanmıştır. Tüm bu faaliyetlerdeki amacımız, mavi vatanımızda hidrokarbon keşfi yapmak ve ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltmaya katkı sağlamaktır" diyor.
Türkiye'nin Enerji Görünümü Ne Durumda?
Türkiye net doğalgaz ve petrol ithalatçısı konumunda bulunuyor. Tüketilen enerjinin yüzde 70'inden fazlası ithal ediliyor.
Yıllık ortalama 40 milyar dolar civarında enerji ithalatı gerçekleştiren Türkiye, ihtiyaç duyduğu doğalgaz ve petrolü Rusya, Azerbaycan, İran'dan doğalgaz boru hatları yoluyla, Cezayir'den ise sıvılaştırılmış doğalgaz olarak tankerlerle temin ediyor.
Türkiye'nin enerjide dışa bağımlı olması ülke ekonomisinin hızlı büyüdüğü dönemlerde enerji ithalatını ve dolayısıyla cari açığı artırıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Karadeniz'de bulunan doğalgaz rezervi sayesinde Türkiye'nin artık cari açığı değil, cari fazlayı konuşmaya başlayacağını söyledi.
Kaynak: BBC News Türkçe
