Avrupa Birliği'nin (AB) Çin'in Uygurlara yönelik baskıcı politikaları yüzünden bazı Çinli yetkililere karşı yaptırım kararı alması, Çin'in de misillemede bulunarak bazı Avrupalı siyasetçiler ve bilim insanlarına yaptırım uygulayacağını açıklaması taraflar arasındaki gerginliği tırmandırdı. Aralarında Almanya, Fransa ve Belçika'nın da bulunduğu çok sayıda Avrupa ülkesi, başkentlerindeki Çin büyükelçilerini dışişleri bakanlıklarına protesto notası vermek üzere acil görüşmeye çağırdı.
Almanya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Bakanlık Müsteşarı Miguel Berger'in "Çin'in açıkladığı yaptırımların, Alman hükümeti tarafından AB ve Çin ilişkilerine gereksiz yük oluşturacak orantısız bir gerilim olarak algılandığını aktardığı" belirtildi. Berger'in Çin'in kabul edilemez adımlarını geri almasını istediği de ifade edildi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da "Biz insan hakları ihlallerine yaptırım uygularken Çin demokrasi ve demokrasinin kurumlarına yaptırım uyguluyor. Bunu kabul edemeyiz" dedi.
Yaptırımlardan etkilenen ülkeler
Pekin, Avrupa Birliği ülkelerinden 10 siyasetçi ve bilim insanıyla birlikte dört organizasyona yaptırım uygulayacağını açıklamıştı. Almanya'dan Avrupa Parlamentosu'nun Yeşil üyesi ve Çin uzmanı Reinhard Bütikofer, Hristiyan Demokrat AP üyesi Michael Gahler, Uygurlar üzerinde araştırmalar yapan uzman Adrian Zenz ve Mercator Enstisüsü Çin Araştırmaları adlı organizasyon Çin'in yaptırım listesinde bulunuyor.
Yaptırım uygulanan isimler arasında Belçikalı milletvekili Samuel Cogolati de var. Cogolati, Pekin'in Uygurlara yönelik muamelesinin "soykırım" olarak nitelendirilmesi için parlamentoya başvuruda bulunmuştu.
Kopenhag'daki Çin büyükelçisini görüşmeye çağıran Danimarka Dışişleri Bakanlığı da Çin'le ilgili eleştirel açıklamalar yapanlara yaptırım uygulanmasını ifade özgürlüğüne açık bir saldırı olarak değerlendirdiklerini duyurdu. Çin, Danimarka'da ülkenin eski başbakanı Anders Fogh Rasmussen'in kurduğu Demokrasi İttifakı (Alliance of Democracies) yaptırım listesine almıştı.
Çin yaptırım listesinden etkilenen Fransa ve Litvanya da Çin büyükelçisini çağıran ülkeler arasında.
AB'nin yaptırım kararı
AB dışişleri bakanları dün Çin'in Uygurların yaşadığı Sincan bölgesinden dört parti, bölge yetkilileri ve bir organizasyonu yaptırım listesine almıştı. AB, son olarak 1989 yılında Tiananmen Meydanı'ndaki protestoların kolluk güçleri tarafından şiddet kullanılarak bastırılması nedeniyle Çin'e yaptırım uygulanması kararı alınmış, iki Çin vatandaşı ile bir firma yaptırım listesine alınmıştı.
