İran, Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi öldürmesi sonrası intikam sözü verdi. Çatışma tehditlerinin yapıldığı dönemde Orta Doğu'da bulunan Amerikan üsleri, tesisleri ve limanları alarma geçti. Pentagon 4 Ocak'ta bölgeye ek 3 bin 500 asker göndereceğini duyurdu.
Peki bölgede hedef olabilecek ya da ABD tarafından olası savaş durumunda kullanılabilecek noktalar nerede bulunuyor? Bölgedeki üslerde kaç Amerikan askeri görev yapıyor?
Orta Doğu'daki üslerde ve gemilerde on binlerce askeri personeli olan ABD, askeri teçhizatını bölgede hareket ettirmek için diğer ülkelerle anlaşmalara sahip.
ABD'nin askeri varlık bulundurduğu Orta Doğu ülkeleri Katar, Bahreyn, Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail, Suriye, Ürdün, Irak ve Umman.
Kuveyt: 13 bin asker
ABD'nin Körfez'de en çok asker konuşlandırdığı ülke 'NATO dışında ABD müttefiki' statüsüne sahip. Irak ve Suudi Arabistan arasındaki 4 milyon nüfuslu Kuveyt'te yaklaşık 13 bin Amerikan askeri bulunuyor. İki ülke 1991'deki Körfez Savaşı'ndan bu yana Savunma İşbirliği Anlaşması'nın tarafı.
Katar: 13 bin asker
Katar, ABD'nin bölgedeki en büyük askeri üssü olarak bilinen El-Udeyd Hava Üssü'ne ev sahipliği yapıyor. Doha yönetimi 1996'da 1 milyar Dolar'a inşa edilen üssün 2018'de iyileştirilmesi için 1.8 milyar Dolarlık plan açıkladı. Katar'ın diğer bölge ülkeleri Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile sorunlar yaşadığı biliniyor.
Bahreyn: 7 bin asker
ABD, Bahreyn'de Orta Doğu'daki en büyük deniz gücü olarak gösterilen 5. Filo'ya sahip. Yaklaşık 1.5 milyon nüfuslu ada ülkesi Suudi Arabistan'ın da yakın müttefiki olarak biliniyor.
5. Filo'nun operasyon alanı Hürmüz Boğazı, Süveyş Kanalı ve Babu'l Mendeb Boğazı, Basra Körfezi, Umman Körfezi, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu. Bahreyn yönetimi Trump'ın İran'a karşı sert duruşunu savunuyor. Bahreyn'de 2011'deki Şii ayaklanmasının sert şekilde bastırılmasının ardından İran ile ilişkiler kopma noktasına gelmişti.
Irak: 6 bin asker
ABD'li yetkililer Irak'ta tam olarak kaç asker bulunduğunu ifade etmiyor. Bağdat’ın kapalı diplomatik alanı Yeşil Bölge ve Başkan Yardımcısı Mike Pence’in kasım ayında ABD birliklerini ziyaret ettiği Esad Hava Üssü de dahil olmak üzere ülke genelinde yaklaşık 6 bin askerin görevlendirildiği tahmin ediliyor.
Dışişleri Bakanlığı 4 Ocak'ta tüm Amerikan vatandaşlarına ülkeyi terk etmelerini emretti. Bir gün sonra da ABD birliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge ve Balad hava üssüne roket atıldı.
Birleşik Arap Emirlikleri: 5 bin asker
Hürmüz Boğazı yakınındaki Birleşik Arap Emirlikleri de tanker krizlerinin bir parçası. ABD ve Suudi Arabistan'ın geleneksel müttefiki olan ülkede 5 bin civarında Amerikan askeri bulunuyor. Son dönemde artan gerilimler üzerine ülke yönetimi Tahran ile uzlaşmacı politikalar üretmeye başladı.
Ürdün: 3 bin asker
Irak, Suriye, Suudi Arabistan ve İsrail ile sınırı olan Ürdün, ABD'nin bölgedeki önemli stratejik üslerine ev sahipliği yapıyor. Azrak kentindeki Muvaffak Salti Hava Üssü'nde savaş ve kargo uçakları gibi birçok askeri teçhizatı bulunan ABD, bu noktadan özellikle Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüne karşı operasyonlar düzenledi. Kral Faysal Hava Üssü'nde kasım 2016'da bir Ürdünlü subay 3 Amerikan askerini öldürmüştü.
Suudi Arabistan: 3 bin asker
ABD'nin Suudi Arabistan'da bulunan üslerinde 3 bin askerin olduğu belirtiliyor. Suudi Arabistan ve İran arasında Yemen tansiyonunun arttığı dönemde ABD geçtiğimiz yıl ekim ayında bu ülkeye daha fazla asker göndereceğini duyurdu. Washington yönetimi İran'ı Suudi Arabistan'daki petrol ve gaz tesislerine saldırmakla suçluyor.
Suriye: 800 asker
Trump yönetimi 2019'un ekim ayında Suriye'den askerlerini çekmesinin ardından geride yaklaşık 800 kişilik bir ekip kaldı. O dönem bu ülkedeki Amerikan askeri sayısı 2 bindi. Suriye-Ürdün sınırındaki Tanf üssü bölgedeki en riskli yerlerden biri olarak görülüyor. Zira üssün yakınlarında İranlı ve İran destekli birliklerin olduğu biliniyor.
Umman: 600 asker
Washington ve 4.5 milyon nüfuslu Umman'ın 2019'un mart ayında imzaladığı anlaşmaya göre Amerikan uçakları ve savaş gemileri Umman limanlarını ve tesislerini kullanabiliyor.
Ülke, bölgede dünyanın en önemli petrol geçiş noktası Hürmüz Boğazı'nın bulunması nedeniyle stratejik öneme sahip. Bu noktada ABD ve İran arasında aylar süren petrol tankeri krizi yaşanmıştı. ABD'nin İran petrolüne uyguladığı yaptırımlar üzerine Tahran yönetimi Hürmüz Boğazı'nı geçişlere kapatmakla tehdit etmişti.
Türkiye: 2 bin 500 asker
Türkiye'nin NATO üyeliğinden sonra Adana'da kurulan İncirlik Üssü'nde yaklaşık 2 bin 500 Amerikan askeri bulunuyor.
Afganistan: 14 bin asker
Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu, yaklaşık 14 bin Amerikan askerinin bulunduğu ülkenin "ABD-İran çekişme bölgesi" olacağı konusunda uyarıyor. ABD Başkanı Trump geçtiğimiz yıl kasım ayında Afganistan'daki Bagram Üssü'ne sürpriz bir ziyaret gerçekleştirmişti.
