Sudan’da yaşanan karışıklık, özellikle başkent Hartum ve çevresinde gıda, su, ilaç ve yakıt sıkıntısının ciddi boyutlara ulaşmasına sebep oldu. Ülkede, ulaşım maliyetleri hızla artarken, insanların güvenli bölgelere göç etmesi de oldukça zor. Yaşanan iç karışıklık, özellikle ülke genelinde yoğun bir şekilde gıda, içme suyu ve barınma sorununa neden oldu. Son raporlara göre 46 milyon nüfuslu ülkede 25 milyon kişi yardıma ihtiyaç duyuyor.
Yaşanan iç çatışmaların ardından ülkede çeşitli yardım çalışmalarında bulunan İHH İnsani Yardım Vakfı, büyük kapsamlı bir acil yardım çalışması başlattı. Yardım çalışması, İHH Genel Merkezinde düzenlenen basın açıklaması ile duyuruldu.
“Karışıklıktan bütün ülke etkilendi”
Basın açıklamasının öncesinde konuşan, İslam İşbirliği Teşkilatı İnsani Yardımdan Sorumlu Eski Başkan Yardımcısı Atta Elmanan Bakhit Alhaj, toplantıyı düzenlediği ve yardım çalışması başlattığı için İHH’ya teşekkür etti. Alhaj, İngilizlerin Sudan’ı işgalinden bu yana Hartum’un böyle bir karışıklığa şahit olmadığını belirterek, şöyle devam etti: “1 asrı geçkin süredir Hartum böyle bir duruma şahit olmamıştı. Bundan birkaç ay önce insanlar evlerinde güvenle oturuyordu. Hartum’dan 600 bine yakın kişi göç etti. Şehrin birçok bölgesinde elektrik ve su hizmetleri sağlanamıyor. Fırınlar kapalı. Sudan’daki gıda üretiminin büyük kısmı Hartum’da yapılıp diğer bölgelere sevk ediliyordu. Hartum’daki bu durum tüm ülkeyi etkiledi.”
“İlgili tüm kuruluşlar harekete geçmeli”
Sudan’ın karışıklık öncesi tarımsal anlamda kendi kendine büyük oranda yeten bir ülke olduğunu belirten Alhaj, “Şu an Sudan’da ekim zamanı. Emniyet yok, yakıt yok. Maalesef bu ekim zamanını kaçıracağız. Sudan’da 70 üniversite vardı, neredeyse tamamı yakılıp yıkıldı. Hartum’daki hastanelerin yüzde 70’i kullanılamaz hale geldi. Uluslararası ilgili tüm kuruluşlar bu krize karşı harekete geçmeli. Türkiye’de diplomatik olarak elinden geleni yapmalı. Biz İHH’nın bu sürece öncülük etmesinden memnuniyet duyuyoruz” ifadelerini kullandı.
“Sağlık sistemi çökmüş durumda”
Ülke içinde ciddi bir göç hareketliliğinin yaşandığını vurgulayan İHH Afrika Uzmanı Dr. Serhat Orakçı, “BM verilerine göre 25 milyon Sudanlı insani yardıma ihtiyaç duyuyor. Krizin uzun sürme ve çevre ülkelere de sıçrama riski bulunuyor. Gıda zinciri büyük hasar aldı, sağlık sistemi ise çökmüş durumda” diye konuştu.
“İnsani yardım kuruluşları risk alabilmeli”
İHH Genel Başkanı Av. Bülent Yıldırım, birçok İslam ülkesinin iç karışıklıklarla güç ve vakit kaybettiğini belirtti. Yıldırım, “Müslümanlar İslâm birliğini kurmazsa, doğru adımlar atmazsa benzer karışıklıklar yine yaşanabilir. Sudan’ı Suriyelileştirmeyi, karışıklığı çevre ülkelere de yaymayı istiyorlar. Bu süreçte insani yardım teşkilatlarını gözlemledik. Şöyle bir söylem geliştirildi, ‘Sudan’a yardım dağıtılamaz, riskler var.’ Peki, Birleşmiş Milletler Teşkilatı neden kuruldu? İslâm İşbirliği Teşkilatı neden kuruldu? İnsani yardım kuruluşlarının risk alması gerektiğini düşünüyorum. Buradan ilan ediyorum, Sudan’a yardım gidiyor. Biz İHH olarak yardım ulaştırıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Yardım yolları kapalı diyenler, çocuklara ihanet eder”
Sudan’da yaşanan karışıklığa yönelik çözüm arayışlarında bulunulması gerektiğini kaydeden Yıldırım, “Bütün sivil toplum kuruluşları Sudan’a yardım etmeli. Tüm sivil toplum kuruluşlarını yardım çalışmamıza destek olmaya çağırıyorum. Devletler harekete geçmeli, insani diplomasi acilen uygulanmalı. ‘Yardım yolları kapalı’ diyenler, Sudanlı kadınlara ve çocuklara ihanet ederler. Yollar mı kapalı? Cenevre Sözleşmesi neye yarıyor o zaman? Devletler bu anlaşmalara uymuyorsa, gereken adımları atmıyorsa, Anadolu’nun bağrından birileri çıkar ve bu devletlerin yapması gerekenleri yapar Allah’ın izniyle” dedi.
“Gelen bilgilere göre ölü ve yaralı sayısı resmi rakamların üzerinde”
Yapılan konuşmaların ardından İHH Yönetim Kurulu Üyesi Emre Kaya tarafından basın açıklaması yapıldı. Sudan’ın çok zor bir süreçten geçtiğini belirtilen açıklamada, “Resmi kurumlar ülkede 866 sivilin hayatını kaybettiğini bildirse de yerel kaynaklardan edinilen bilgilere göre hem ölü ve yaralı sayısının hem de insani krizin bilinenden daha büyük olduğu yönündedir. Özellikle Batı Darfur bölgesinde son derece kaotik bir ortam bulunmaktadır. Çarşı ve pazarlar yağmalandığı için gıda kıtlığı yaşanırken, Çad sınırını geçmek isteyenlere engel olunmaktadır. Sahadan gelen haberler, bölgede etnik temizlik yapıldığı yönünde. Çad sınırına gerçekleşen göçler sebebiyle, savaşın Sudanla sınırlı kalmayarak başta Çad olmak üzere bölge ülkelerine yayılma ihtimali de bulunmaktadır” denildi.
“Ülkeye temel ihtiyaç malzemeleri ulaştıracağız”
İHH tarafından büyük çaplı bir insani yardım çalışmasının başlatıldığı ifade edilen açıklamada, “Yardım çalışması kapsamında, ayni ve nakdi bağışlarla birlikte, başta ihtiyaç duyulan temel gıda maddeleri olmak üzere battaniye, çadır ve ilaç gibi malzemeleri bölgeye ulaştıracağız. Sahada yer alan personellerimiz ve yetkililer aracılığıyla bu malzemelerin ihtiyaç sahiplerine dağıtımları gerçekleştirilecektir. Bizler, yaşanan çatışmaların bir an önce durmasını ve Sudan’ın hızlı bir şekilde toparlanması için gerekli adımların atılmasını temenni ediyoruz. Ülkemizdeki ve dünyadaki tüm sivil toplum kuruluşlarını, Birleşmiş Milletleri, İslâm İşbirliği Teşkilatı’nı ve ilgili tüm kurum ve kuruluşları Sudan’da yaşanan insani drama duyarsız kalmamaya, durum daha da kötüleşmeden acil bir şekilde gerekli adımları atmaya davet ediyoruz.
Basın toplantısı, yapılan açıklamanın ardından sona erdi.
