Muslim Port Haber Merkezi | Yunus Emre Kaynak
İç savaşın başladığı 2015'ten bu yana çatışmalarda ölen ya da sakat kalan çocukların sayısının 10 bini aştığı Yemen'de bulunan kara mayınları çocuklar için büyük tehdit oluşturuyor. Gıda ve açlık krizinin yüksek seviyelerde yaşandığı ülkede, her gün 4 çocuk hayatını kaybediyor.
Yemenli Çocuklar Mayınlarla Oynuyor
Yemen'de devam eden savaş 2017 yılında rakip tarafları karşı karşıya getirdi. Aralarındaki çatışmalar köylere ulaştı ve Abdullah'ın ailesi batı kıyısında daha güvenli bir yere kaçmaya başladı.
11 yaşındaki Abdullah, El Hudeyde'nin Duraihimi semtindeki bir sahilde, aralarında çocukların da bulunduğu ve çoğunun ailelerinin geçimini sağlamak için balıkçılıkla uğraştığı bir köyde yaşıyor.
Abdullah, Middle East Eye'a verdiği röportajda, "Babam, erkek kardeşim ve diğer komşularla birlikte buraya geldik. Evlerimize dönüp işimize devam etmekten mutluyduk" dedi.
Abdullah Ahmed kaygısız bir hayatı olduğunu ve okula gitmek yerine babası ve kardeşleriyle denizde balık aradığını belirtti.
Ancak mutlulukları kısa sürdü. Bulundukları sahil ölümcül mayınlarla doluydu.
"Bir sabah kardeşim Nadir ile denizden döndüğümde, oynayabileceğimiz bir şey olduğunu düşünerek yerde bulduğumuz bir demir bloğu aldık" dedi.
Abdullah, bazı komşularının mayın kurbanı olduğunu biliyordu, ancak mayınların veya diğer patlayıcıların neye benzediğinin farkında değildi. Çevresindeki diğer çocuklar gibi, yerde bırakılan rastgele nesnelerin kalıntılarıyla oynayabileceğini düşündü.
"Ertesi gün demir cisimle oynadık. Bunun patlayıcı olduğunu bilmiyorduk" dedi.
"Oynamaya başladığımızda patladı ve kardeşim hemen öldü. Ben ise ağır yaralandım."
Abdullah ve Nadir hastaneye kaldırıldı, ancak Nadir zaten ölmüştü, Abdullah ise ağır yaralanmıştı ve bilinçsiz bir şekilde yatıyordu.
Abdullah, "Bilincim yerine geldiğinde, oynadığım mayının patlamasıyla yaralandığım söylendi ama tam olarak ne olduğunun farkında değildim. Sadece vücuduma bakıp ağlıyordum ve günlerce bunu yapmaya devam ettim" dedi.
Abdullah sağ ayağını ve bir elini kaybederken, diğer eli şarapnel nedeniyle felç oldu. Bir gözünü kaybetti ve ailesi uygun sağlık hizmeti alamazsa diğerini de kaybedebileceğini belirtti.
Abdullah'ın balıkçı olarak çalışan babası Ahmed, Middle East Eye'a verdiği röportajda, bölgesinde yaşayanların çoğunun mayınlara bastığını söyledi.
'Ya öldürüldüler ya da yaralandılar ve hayatta kalanlar tedavi için her şeyi satmak zorunda kaldılar.'
"Abdullah'a uygun sağlık hizmeti alabilmek için her şeyi sattım diyen Ahmed, oğlunun özel sağlık hizmetine ihtiyacı olduğu için her an gözünü kaybedebileceğini belirtti.
Abdullah ise günlük hayatında kendisine yardım etmesi için annesine bağımlı hale geldi.
Abdullah'ın babası Ahmed, "Abdullah psikolojik travma yaşıyor. Bazen, özellikle kardeşleriyle tartışırken kuyuya atlamaya çalışıyor" dedi.
"Nadir öldü, Allah rahmet eylesin. Ama karşımızda olduğu için Abdullah'a daha da üzülüyoruz ve her gün acılarına tanık oluyoruz."
Mayınlar Sebebiyle Binlerce İnsan Hayatını Kaybediyor
İnsani krizlerde insanları korumak için küresel acil müdahaleleri koordine eden BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'ne göre, 2018'den bu yana, kara mayınları, el yapımı patlayıcı cihazlar ve patlamamış mühimmatlar Yemen'de çoğu çocuk en az 1.424 sivili öldürdü veya yaraladı.
Yemen İdari Mayın Eylem Merkezi yöneticisi Tuğgeneral Amin el-Okaili Nisan 2021'de yaptığı açıklamada, Eylül 2014'te savaşın başlamasından bu yana mayınların çocuklar ve kadınlar da dahil olmak üzere 8.000'den fazla insanı öldürdüğünü söyledi.
Aileler Perişan
El Hudeyde'nin Tuhayta semtinden 17 yaşındaki Ahmed el-Nihari de babası ve sahil köyündeki diğer insanlarla balık avında çalışıyordu. 2018 yılının Ağustos ayında babasıyla birlikte denizden dönerken bir mayına bastı. Babası da oğluna yardım etmek isterken başka bir mayına bastı.
Nihari, Middle East Eye'a verdiği röportajda, "Patlamayla her birimiz farklı bir tarafa savrulduk. Babama bakıyordum ama ikimizde birbirimize yardım edemedik" dedi.
"Birkaç dakika içinde bazı balıkçılar bizi o mayın tarlasından çıkarmayı başardılar ve bizi hastaneye götürdüler. Ama babamın yaraları kritikti ve o öldü."
Genç Nihari aynı günde bacağını ve babasını kaybetti. Artık çalışamıyor ve dokuz kişilik ailenin artık bir ekmek kazananı yok.
'Koltuk değnekleriyle zar zor hareket ediyorum ve çalışamıyorum. Eskiden çalışır ve babama yardım ederdim ama mayınlar hayatımızı daha da kötü bir şekilde değiştirdi" dedi.
Nihari'nin annesi Selime, kardeşlerinin en büyüğü olarak, özellikle babası öldüğü için ailenin geçimini sağlaması gerektiğini, ancak ne yazık ki artık denize gidemediğini söyledi.
Selime, "Umarım cömert bir kişi veya bir kuruluş, oğluma yapay bir bacakla yardım edebilir, böylece tekrar yelken açabilir" dedi.
Uzun Vadeli Silahlar
Yemen Mayın Eylem Merkezi'nde yıllardır mayın temizleme üzerinde çalışan Abdul Cabbar el-Zurayki, Middle East Eye'a verdiği röportajda, "Kıyı bölgelerine yoğun bir şekilde mayın döşendi. Maalesef her yerde mayın araması yapamıyoruz' dedi.
Zurayki, bazı kara mayınlarının yağıştan sonra ortaya çıktığını, bazılarının ise beklenmedik alanlara yerleştirildiğini ve bunun siviller için en büyük tehdidi oluşturduğunu söyledi.
Mayınlar uzun vadeli silahlardır. Savaş bitse bile bu mayınların yerlerini kimse bilmediği için sivilleri öldürmeye maalesef devam edecek" dedi.
Yemen'de Devam Eden Savaş
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen'de İran destekli Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.
Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulundururken Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.
İran destekli Husiler, sık sık Suudi Arabistan'ın güney bölgelerini balistik füze ve İHA'larla hedef alıyor.