İsrail'in Haaretz gazetesi, yayımladığı bir raporda, savaşın başlangıcından bu yana İsrail ekonomisinin resmi tahminlere göre %1.5 oranında küçüldüğünü belirtti. Bu rakamlar, ekonominin savaşın ilk haftalarında yaşanan hasarlardan toparlanma kapasitesinin olmadığını gösteriyor.
Raporda, savaşın ihracat ve yatırımlarda büyük bir düşüşe yol açtığı, bunun da ülkenin gayri safi yurt içi hasılasını (GSYH) doğrudan etkilediği ifade ediliyor. Ayrıca, tüm büyük kredi derecelendirme kuruluşlarının – Moody's, Standard & Poor's ve Fitch – İsrail'in kredi notunu düşürdüğü ve bunun ekonomik durumu daha da karmaşık hale getirdiği belirtiliyor.
Rapora göre, bu not düşüşleri, bütçe açığının artması ve savaşa yapılan yüksek harcamalar nedeniyle gerçekleşti. Standard & Poor's daha önce, İsrail ekonomisinin 2024 yılında sıfır büyüme kaydedebileceği uyarısında bulunmuş, 2025 için ise %2.2 oranında zayıf bir büyüme öngörmüştü. Bu oranlar, daha önceki tahminlerin oldukça altında kalıyor.
Haaretz, savaşın ekonomik etkilerinin en belirgin yönlerinden birinin askeri harcamalardaki büyük artış olduğunu belirtti. Tahminlere göre, savaşın maliyeti milyarlarca doları aşmış durumda ve yakıt ile askeri ekipman alımlarının maliyetleri giderek yükseliyor.
Gazete, mali politikaların kötü yönetimine bir örnek olarak İsrail Elektrik Şirketi'nin, acil durumlarda enerji tedarikini güvence altına almak amacıyla yüz milyonlarca şekel harcayarak dizel yakıt alımını gösterdi. Bu harcamanın, şirketin mali programını önemli ölçüde etkilediği vurgulanıyor.
Raporda, "Bu durum, İsrail ekonomisi için Elektrik Şirketi'nin önemini yansıtmakla birlikte, yüksek maliyetlerin bütçeye yıllar boyunca baskı yapmaya devam edeceğini gösteriyor" ifadelerine yer verildi.
Haaretz, İsrail'in, Gazze çevresinde yer alan ve Aksa Tufanı operasyonunun ilk gününde büyük hasar gören yerleşim yerlerinin yeniden inşasıyla ilgili ek maliyetler beklediğini belirtti.
Bu maliyetlerin bir kısmının uluslararası yardımlarla karşılanabileceği ifade edilse de, asıl yükün hâlihazırda zarar görmüş olan İsrail ekonomisinin üzerinde olacağı belirtiliyor. Kredi notunun düşmesiyle, işgal hükümetinin uygun faiz oranlarıyla borç alması zorlaştı.
Haaretz'in raporu, bu durumun işgal hükümetinin yeniden inşa projelerini finanse etme veya artan bütçe açığını kapatma yeteneğini doğrudan etkilediğini öne sürüyor. 2025 yılı bütçe açığı tahminlerinin, askeri harcamalar ve insani yardımlar nedeniyle rekor seviyelere ulaşması bekleniyor.
Raporda, savaşın maliyetlerinin, hükümetin daha iyi kararlar alması durumunda daha düşük olabileceği görüşüne yer veriliyor. Ekonomistler, askeri hedeflerin daha gerçekçi bir şekilde belirlenmiş olması halinde savaşın daha kısa sürebileceğini ifade ediyor.
7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail, Gazze'ye karşı bir soykırım savaşı yürütüyor. Saldırılar sonucu çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 138 binden fazla kişi hayatını kaybetti veya yaralandı; 10 bin kişi de enkaz altında veya yollarda kayboldu. İsrail işgal güçleri, enkaz altındaki yaralılara ulaşmak isteyen sağlık ekiplerine izin vermezken, Gazze'nin altyapısında büyük bir yıkım gerçekleştirdi.
